Сообщения

Сообщения за 2011

Зоргол хайрханы тухай.

Изображение
Зорголхайрхан уулын өндөр 1668 метр бөгөөд их хайрхантай холбоотой сонирхолтой мэдээллийг дуулгавал, Зорголхайрхан уул том, жижиг гурван агуйтай. Хамгийн томыг нь Шижирбаатарын буюу Дансрангийн агуй, баруун талын үргэлжилсэн уулыг Баянгийн хэц, хойд талын уулыг Агуйт гэнэ. - Халх Монголын нутагт байдаг үзэсгэлэнт сайхан боржин чулуун уулсын нэг нь энэ хангай юм. Зорголхайрханы чанх урд тусгайдуу байдаг хадтай толгойг Морин цохио гэнэ. Энэ цохиог нутгийнхан жил бүрийн зуны эхэн сарын шинийн 8-нд тахин бэсрэг наадам хийдэг уламжлалтай. Ялан¬¬гуяа хурдан морь¬той хүмүүс морио авчирч “хийморийг нь сэргээдэг” юм байна. Зоргол хайрхан уул нь Улаанбаатар хотоос шууд явбал 150 км Элсэн уулнаас 40 км зайд орших хосгүй чамин тогтоцтой ,монгол хүний шүтэн биширдэг дэндүү сүрлэг,онгон дагшин догшин уул билээ. Энд рашаантын ам гэж уул,ус мод,ургамал жигдэрсэн үзэсгэлэн төгөлдөр газар байдаг.Энд бас уулын эгц уруу харайж байгаа морины дүрстэй хадыг үзэж болно. Нутгийнхан нь Зоргол хайрхан уулыг хүз...

Хошигнол

Изображение

Миний нутгийг надад үлдээ

Изображение

Цөмийн хаягдал – Хардлага - Тэмцэл

Изображение
"Өвөг дээдсээсээ бид эх орноо хүлээж авсан. Үр ачдаа хүлээлгэж өгнө" O.Дашбалбар ...Монголын нутагт цөмийн хаягдлыг булж магадгүй гэсэн хардлага болон булуулахгүй гэсэн олон түмний эсэргүүцэл, "булахгүй шүү дээ" гэж учирласан тайлбар. Энэ бүхнийг ажиглаж байхдаа би л лав баяртай байгаа. Монголчууд өөрсдийн эх орон болсон Монгол газар нутгийнхаа төлөө ямар их санаа зовж шаналж байдгийн, үүний төлөө нэгдэж чаддагийн, яг л үүрээ харамласан бүргэд лугаа хилэгнэж чаддагийн илрэлийг харах сайхан байлаа. Яг үнэндээ бид сүүлийн 20 жил бүх л зүйлийг харзнаж ажигласан, бас битүүхэн тандсан, сэтгэлд хургасан айдсаа давахыг хичээсэн оролдлого дунд л амьдарч байна. Эргэлзсэн, эвлэрсэн, эгдүүцсэн сэтгэлийн орон зайн дунд бид оршиж байна. Өөрийн дотоод сэтгэлийн эрх чөлөөний төлөө, шударга бус олон үйлдлийг эсэргүүцсэн илэрхийллээ давах айдсын дунд, ирээдүйнхээ сайн сайхны төлөөх зовинол дунд бид эргэлдэж байна. Энэ бол нэгэн алхам. Цөмийн хаягдал ...Монголы...

БИ .УРВАГЧ БИШ...

Изображение
СОЛОНГОС ДАХЬ МОНГОЛЧУУД БОЛ ЭХ ОРНООСОО УРВАГЧ, ОДОО БАЙГАА НЬ Ч ,ЯВАХ ГЭЖ БАЙГАА НЬ Ч УРВАГЧ ЮМ ГЭНЭЭ. ИЙМ УТГАТАЙ НИЙТЛЭЛ САЯХАН САЙТ ДЭЭР ГАРСАН БАЙНА. НИЙТЛЭГЧ НЬ ӨДРИЙН СОНИНЫ ЭРЭН СУРВАЛЖЛАХ ТОЙМЧДЫН ДАРГА '''МӨНГӨНДАЛАЙ ''' ГЭГЧ ОНЫ ШИЛДЭГ, ГАН ҮЗЭГТЭН , ТЭРГҮҮНИЙ АЖИЛТАН , ЭНЭ ТЭР ЦОЛ ГУНШИНТАЙ МУНДАГ АВГАЙ ЮМ БАЙНА. ХАРИН БИЧСЭНИЙГ ҮЗЭЭД ЁСТОЙ Л ЗЭВҮҮ ДУРГУЙ ХОЁР ЗЭРЭГ ХҮРЛЭЭ. МАНЬ ЭХ ОРОНЧ АВГАЙНХААР БОЛ СҮҮЛИЙН ҮЕД " СОЛОНГОС ЯВАХ НЬ МООД " БОЛЖ " ЯМАРЧ ЭХ ОРОНЧ ҮЗЭЛГҮЙ" ," БИЕЭ ОТОРЛОГЧ ,НЯЛЦГАЙ УНХИАГҮЙ АМЬТДЫН ЦУВАА " МООД ХӨӨЦӨЛДӨЖ" ЭРГЭЖ Ч ХАРАЛГҮЙ "" ЭЭЖ ААВ ЭХНЭР ХҮҮХДЭЭ ОРХИОД " ТАЛИЙЖ БАЙГАА ЮМ БАЙНА.......ТЭДНИЙГ "ЭХ ОРНООСОО УРВАСАН ТООЦЪЁ. " ЯРУУ НАЙРАГЧ ЗОХИОЛЧ ЭЛИТ ХЭСГИЙНХЭН ЯАГААД ДУУГАРАХГҮЙ БАЙНА" "УРВАГЧИЙН ЯСЫГ Ч ТАВИХ ГАЗАР ОЛДОХГҮЙ ". . ТО...

Би хошигрохгүй ээ… Т.Бум-эрдэний өгүүллэгээс

Изображение
- Еээе! Еээе! Еээе! гэж эвшээнгээ - За байз өнөөдөр нэг гардаг арга байна уу? Үгүй юү? гэсээр нарийхан хонгилоор багтаж ядан урагшлахдаа - намаршаад ирэхээр энэ муу нүх хүртэл нарийсаад байдгийм шүү зүгээр гэж үглэнэ. Нүхний дотор ханан дээр байсан хэдэн ялаа за гарахаасдаа гэсэн янзтай ойр ойрхон нисэж буусаар нүхний амаар дуртай дургүй гарах нь жаахан үнэртэй ч гэсэн халуун бүлээн нүхнээс гарах тун дургүй байгаагийнх. Энэ муусайн ялаанууд дулаан газар бараадаж хоночихоод өглөө гарахдаа намайг наашилж явааг гадаа сахиж байгаа нөхөрт мэдэгддэг даанч хуншгүй шүү. Гэхдээ энэ хэдэн ялаа яг тэгж байгаагаа мэдэхгүй л дээ. Надаас айгаад л тэр. Би ч нэг юм ялаа малаахан айлгаад л байдгийн. - За хө! яасхийж гаръя дээ гэсээр алхаа нь удааширна. Нар хүртэл гарах нь оройтоод л мөдхөн их унтлагын цаг болно доо. Салхи хаанаасаа байгаа бол нүхний амаар харагддаг гурван ерхөгний толгой аль талруугаа ганхаж байгаа бол? Нүхний аман дээр юу тавьсан бол? гэсээр бүр залхаж гүйцлээ. Залхлаа гээд яахав дээ....

Тэнгэрийн тамга-Монгол толбо

Изображение
Дэлхийн II дайны үед фашист Германы шорон гянданд олон үндэстний эмэгтэйчүүд хоригдож байж л дээ. Бүсгүй заяаг хагацал, учрал хоёр завсар чөлөөгүй дагаж, өнчрөл, нөхөрлөл зэрэгцэж, үхэх, төрөх давхцаж авай. Хоригдол орос, мажар бүсгүйчүүдийн нэг нь өргөст торны цаана гэнэт амаржиж, улаан нялзрай жаалын "уа уа уа" гэж уйлах нь хавь орчноо цочоожээ. Шоронгийн бага эмч идэрхэн эр хүний ёсонд эрхгүй захирагдаж мөнөөх хөвгүүнийг эх барьж авахдаа бөгсний тус газраа бэртсэн юм шиг хөх няц болсныг нь ажиж "ууцандаа төрөлхийн гэмтэлтэй" гэж оношлон зэргэлдээх эмнэлэгт эх, хүү хоёрыг шилжүүлжээ. Тэндхийн хашир эмч мушийтлаа инээмсэглэж, -Юуны чинь гэмтэл вэ? Монгол толбо гэж мэддэггүй юм уу? Энэ бол Чингисийн удмын хүн байна хэмээн уулга алдан өгүүлсэн нь үзсэн, сонссон бүхний гайхашлыг төрүүлэв. Чингэснээр "хөх толботой Чингисийн удам манай хүмүүжигчээс мэндэлжээ" гэж немцүүдийн сайрхан архидаж, сонор сэрэмж алдсан сиймхийг ашиглан хоригдол эмэгтэйчүүд зэвсэглэн хө...

БӨХ ГҮНЖ БУЮУ ХОТОЛ ЦАГААН ГҮНЖИЙН ДОМОГ

Изображение
Чингис хаан 1206 онд Монголын эзэнт гүрнийг байгуулсан цагаас хойш Наадам гэж нэрлэсэн үндэсний баярыг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулж, эрчүүд бөх барилдан хүч бяраа үзэх болжээ. Монгол бөхчүүд цээж хэсэг нь ил гарсан урт ханцуйтай хантааз өмсөн барилддаг аж. Энэ нь өрсөлдөгч бөх нь эрэгтэй хүн гэдгээ илтгэн харуулсан утгатай өмсгөл юм. Барилдаад дийлсэн бөх болгон гараа дээш өргөн шувууны элэн халин нисч буй хөдөлгөөн хийдэг. Энэ хөдөлгөөн нь ялагчийн хувьд ялалтын бүжиг болохоос гадна Монголын түүхэн дэх хүчирхэг эмэгтэй тамирчинд хүндэтгэл үзүүлж байгаа нь энэ аж. Бөх гүнж буюу нэг ч эрд унаж байгаагүй энгүй хүчтэй гүнжийн түүх байдаг юм. Монголын эзэнт гүрний Хайду хааны охин, Чингис хааны тав дахь үеийн удам угсааны гүнж Хутулан буюу Хотол Цагаан 1260 онд төржээ. Хубилай хаан Хятадын соёл бүхий тансаг амьдралыг илүүд үзэж байсан бол Хутулун гүнж суурин иргэншлийг тийм ч сайшаадаггүй байжээ. Хутулун гүнж эрүүл чийрэг, биерхүү байсан учир эрийн гурван наадмын төрөл болох бөх...
Изображение
Монголоо өмөөрөхдөө сэлэмний ир шиг хурц бай Монголоо өрөвдөхдөө сэтгэл зүрхнээсээ хайлж бай Түүхийг чинь гутааж байвал түүнийг чи мохоож бай Түмнийг чинь зовоож байвал тэднийг чи тонилгож бай Тэнгэр заяатайгаа бүү март Ядравч харийн шашин бүү шүт Янаглавч харийн хүүхэн бүү тэвэр Цус чинь ариун гэдгийг бүү март Ясаа нутагтаа үлдэхийг үргэлж сана Чи Чин гүрний үлдэц биш Чингис богдын үр сад Чи чиигтэй шавар тагзанд төрөөгүй Чилийсэн шаргал талд Мэлийсэн сарны доор төрсийм...

Наргиа шоф

Изображение