Зоргол Сухээ

Чингис хаан 1206 онд Монголын эзэнт гүрнийг байгуулсан цагаас хойш Наадам гэж нэрлэсэн үндэсний баярыг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулж, эрчүүд бөх барилдан хүч бяраа үзэх болжээ. Монгол бөхчүүд цээж хэсэг нь ил гарсан урт ханцуйтай хантааз өмсөн барилддаг аж. Энэ нь өрсөлдөгч бөх нь эрэгтэй хүн гэдгээ илтгэн харуулсан утгатай өмсгөл юм. Барилдаад дийлсэн бөх болгон гараа дээш өргөн шувууны элэн халин нисч буй хөдөлгөөн хийдэг. Энэ хөдөлгөөн нь ялагчийн хувьд ялалтын бүжиг болохоос гадна Монголын түүхэн дэх хүчирхэг эмэгтэй тамирчинд хүндэтгэл үзүүлж байгаа нь энэ аж. Бөх гүнж буюу нэг ч эрд унаж байгаагүй энгүй хүчтэй гүнжийн түүх байдаг юм. Монголын эзэнт гүрний Хайду хааны охин, Чингис хааны тав дахь үеийн удам угсааны гүнж Хутулан буюу Хотол Цагаан 1260 онд төржээ. Хубилай хаан Хятадын соёл бүхий тансаг амьдралыг илүүд үзэж байсан бол Хутулун гүнж суурин иргэншлийг тийм ч сайшаадаггүй байжээ. Хутулун гүнж эрүүл чийрэг, биерхүү байсан учир эрийн гурван наадмын төрөл болох бөх...

Монголоо өмөөрөхдөө сэлэмний ир шиг хурц бай Монголоо өрөвдөхдөө сэтгэл зүрхнээсээ хайлж бай Түүхийг чинь гутааж байвал түүнийг чи мохоож бай Түмнийг чинь зовоож байвал тэднийг чи тонилгож бай Тэнгэр заяатайгаа бүү март Ядравч харийн шашин бүү шүт Янаглавч харийн хүүхэн бүү тэвэр Цус чинь ариун гэдгийг бүү март Ясаа нутагтаа үлдэхийг үргэлж сана Чи Чин гүрний үлдэц биш Чингис богдын үр сад Чи чиигтэй шавар тагзанд төрөөгүй Чилийсэн шаргал талд Мэлийсэн сарны доор төрсийм...